بررسی استانداردهای شهر دوستدار کودک
بررسی استانداردهای شهر دوستدار کودک
معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان گفت: رویکردهای سنتی و متداول ناظر برای اداره شهر و خدمات شهری باید متناسب با استانداردهای شهر دوستدار کودک باشد، همچنین اقدامات راهبردی نوین و منحصر به فردی اتخاذ شود که نه فقط اصفهان در ایران بلکه ایران در سطح برجسته‌ترین کشورهای دوستدار کودک جهان قرار گیرد.

به گزارش پایگاه خبری ساخت و ساز هشتم، سید احمد حسینی‌نیا در نخستین سمپوزیوم بین‌المللی آرمان شهر کودکان که به صورت مجازی برگزار شد، درباره بررسی استانداردهای شهر دوستدار کودک اظهار کرد: امروز توسعه پایدار شهری به یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در زمینه شهرسازی تبدیل شده است.

وی افزود: این نوع از توسعه به تغییر تراکم و کاربری اراضی شهری جهت رفع نیازهای اصلی و اساسی شهروندان در زمینه مسکن، حمل و نقل و… کمک می‌کند به گونه‌ای که شهر از نظر زیست پذیری محیط قابل سکونت برای زندگی، از نظر اقتصادی قابل دوام و از نظر اجتماعی دارای برابری باشد.

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با بیان این که یکی از عواملی که موجب عینیت بخشیدن به فعالیت‌ها می‌شود، ضوابط و مقررات شهرسازی است، ادامه داد: این ضوابط و مقررات در خصوص نحوه کارآمدی به منظور تحقق اهداف و آرمان‌های توسعه پایدار تضمین کننده خواهد بود، اما از آنجایی که این ضوابط و مقررات به دلیل شرایط نامطلوب در تدوین تصویب، عدم هدفمندی مطلوب محتوای این ضوابط و انطباق نداشتن با ویژگی‌های شهر به خصوص شهر دوستدار کودک تدوین می‌شوند، عملاً نمی‌توان به توسعه پایدار شهری دست یافت.

وی تصریح کرد: مجموعه تصمیمات و کنترل‌ها در همه بخش‌ها و ارگان‌ها شکل شهر دوستدار کودک را می‌سازد و حلقه مفقوده این بخش موازی کاری و  همکاری و هماهنگی نداشتن دستگاه‌های بین بخشی است.

تدوین و تصویب استانداردهای شهر دوستدار کودک

حسینی‌نیا با بیان این که تدوین و تصویب ضوابط قابل اجرا و محکم، کمک شایانی به ادامه مسیر تحقق شهرهای دوستدار کودک می‌کند، اظهار کرد: شهر دوستدار کودک ناگزیر شهری حق مدار است و هر آنچه از بافت شهری، ساختارها و مقررات موجود در یک شهر مبتنی بر استانداردهای دوستدار کودک دیده می‌شود، در تلاش برای تحقق حقوق کودکان همچون حق بازی، حق شادی، امنیت، سلامت و آموزش، ساخت فرهنگسراها و حمایت از مراکز آموزشی ناظر بر حق آموزش است.

وی ادامه داد: نظارت بر مقررات ساختمانی و استانداردسازی معابر و تأسیسات شهری جهت حفظ امنیت و سلامت کودکان و بزرگسالان است و کاربرد رنگ و نقش‌های جذاب در فضاسازی شهری کوششی برای تحقق شادی و نشاط کودکان و خانواده‌ها است.

شهر بستر تحقق حقوق بشر است

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با تاکید بر این که شهرداری اصفهان باور دارد شهر بستر تحقق حقوق بشر است و حقوق کودک نیز به عنوان بخش لاینفکی از حقوق بشر از مهمترین رئوس راهبردی برای برنامه‌ریزی و اقدامات شهری است، خاطرشان کرد: رویکردهای سنتی و متداول ناظر برای اداره شهر و خدمات شهری باید با استانداردهای شهر دوستدار کودک هماهنگ شود، همچنین اقدامات راهبردی نوین و منحصر به فردی اتخاذ شود که نه فقط اصفهان در ایران بلکه ایران در سطح برجسته‌ترین کشورهای دوستدار کودک جهان قرار گیرد.

وی گفت: در ابلاغیه سال ۹۷ در دفترچه اصول ویژگی‌ها و ضوابط راهبردی که برای شهرداری‌ها تهیه شده، در دفتر برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور با وجود اشاره به رده سنی در ماده ۲، اصول طراحی فضای شهری و نحوه تعیین سیاست مراتب در نحوه تعیین سلسله مراتب و شعاع عملکردی فضاهای بازی تمام گروه‌های سنی در نظر گرفته نشده است.

حسینی‌نیا ادامه داد: در اجرای بندهای ۶ و ۱۲ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها مبنی بر تأسیس و احداث ساختمان‌های مورد نیاز برای فضاهای بازی کودکان و کمک مالی به راه‌اندازی و مدیریت آنها و مصوبه شورای عالی استان‌ها در مورد طرح شهر دوستدار کودک مصوب ۱۸ آذر ماه ۸۹ تکلیف شهرداری‌های سراسر کشور برای مناسب‎سازی و ایمن‌سازی فضاهای عمومی، ایجاد راه‌های ایمن به مدرسه، الزام استفاده از صندلی کودک در وسایل حمل و نقل عمومی و ایجاد مراکز مخصوص رفاهی ویژه کودکان شیرخوار، توسعه خانه‌های بازی، حمایت از کودکان اقشار محروم، شناسایی منابع و امکانات حمایتی مردمی از کودکان کاملاً مشخص شده است، اما متأسفانه نبود اراده جمعی در ارگان‌های مربوطه و سلیقه‌ای عمل کردن در برخی حوزه‌ها باعث شده آنطور که باید بستر انجام فعالیت‌ها فراهم نشود.

برنامه‌ریزی برای رعایت استانداردهای شهر دوستدار کودک

وی تصریح کرد: کشور ایران طبق قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران، به کنوانسیون حقوق کودک مصوبه یکم اسفندماه سال ۷۲ مجلس شورای اسلامی ملحق شده است که طبق این کنوانسیون کشورهای عضو، حق کودک را برای شرکت کامل در حیات فرهنگی هنری محترم شمرده و فرصت‌های مناسب را جهت شرکت در فعالیت‌های فرهنگی هنری خلاق ایجاد خواهند کرد بنابراین طبق این الحاقیه باید قوانین، استانداردها و ضوابط خاص ویژه کودکان معلول در طراحی‌های فضاهای بازی، سرویس‌های بهداشتی و غیره به صورت لازم‌الاجرا وضع شود البته نبود الزام در این قوانین باعث بی‌توجهی به آن در مدیریت شهری می‌شود.

بخوانید:  شهر دوستدار کودک چیست و چه جایگاهی در ایران دارد؟

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان تاکید کرد: نبود الزامات اجرایی در طراحی فضاهای بازی برای نوجوانان همچنین نبود شفافیت و ابلاغ شرح وظایف مابقی ارگان‌ها و سازمان‌های متولی در هر استان و نوع همکاری و هماهنگی آنها با شهرداری به عنوان متولی امر، یکی دیگر از نقاط ضعف دستورالعمل‌های شهر دوستدار کودک است.

وی گفت: انجام مطالعات پژوهشی و ارزیابی بر تأثیر روند مثبت اجرای پروژه‌های دوستدار کودک احساس می‌شود که باید به صورت شفاف در دستورالعمل شهرهای دوستدار کودک گنجانده شود؛ این مطالعات قبل از انجام هر پروژه عمرانی، حین انجام و بعد از انجام و انطباق آن با مؤلفه‌های حقوق کودک بسیار تأثیرگذار خواهد بود.

اصول طراحی شهر دوستدار کودک

حسینی‌نیا اظهار کرد: در تمام اسناد بالادستی بحث مشارکت کودکان از گام‌های رو به جلو برای شهرهای دوستدار کودک است که امیدواریم ضوابط و الزامات اجرایی آن به زودی ابلاغ و در دسترس همه شهرها قرار گیرد.

وی با بیان این که در اصفهان شورای مشورتی کودکان با فرآیند کاملاً عادلانه تشکیل شده است، افزود: استفاده از رنگ و نور در شهر دوستدار کودک یکی دیگر از اقدامات اجرایی  است که به خوبی به آن پرداخته شده است.

مشارکت کودکان و نوجوانان در مدیریت شهری

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان در خصوص نحوه مشارکت کودکان و نوجوانان در مدیریت شهری و استفاده از ایده آنها در شهر، گفت: کودکان جزء اقشار آسیب‌پذیر جامعه هستند که در پاره‌ای از اوقات قادر به بیان نیازهای خود به صورت مستقیم نیستند در حالی که درک نیازها و برطرف کردن آن‌ها اهمیت زیادی برای آینده آنها و کشور دارد.

وی با بیان این که حضور کودکان در عرصه‌های همگانی اهمیت بسزایی دارد و باعث اجتماع پذیری و بسترساز رشد فکری و فیزیکی بهتر آنها می‌شود، تصریح کرد: جامعه امروز برای انجام فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور به تربیت کودکان خلاق نیاز دارد بنابراین کودکان به عنوان کنشگران اجتماعی می‌توانند درک واقعی‌تری از نیازهای خود در جامعه شهری داشته باشند و نسبت به عوامل محیطی و کالبدی ناخوشایند واکنش نشان دهند.

حسینی‌نیا افزود: در اصفهان به عنوان شهر دوستدار کودک با مردمانی هنرمند و توانا و با وجود زیرساخت‌های خوب از جمله خانه نوجوان و خانه کودک و تشکیل نخستین شورای مشورتی کودکان و نوجوانان با ضوابط مشخص و شفاف و درگیر کردن بخشی از این کودکان و نوجوانان با اجرای برنامه‌های متعدد و به روز و دخیل کردن آنها در فرآیندهای اجرایی، بستر مناسبی برای رشد فکری و جسمی شان فراهم می‌شود؛ البته این پاسخگوی نیاز اصلی جهان‌شهر اصفهان نیست.

وی با تاکید بر این که در شهر دوستدار کودک باید کودکان در فرآیند مشارکت، با خواسته‌ها و مطالباتی که می‌تواند از محیط اطراف خود داشته باشند آشنا شده و نسبت به امکاناتی که محیط پیرامونی در اختیار آن‌ها می‌گذارد آشنا شوند، اظهار کرد: فرصتی برای کودکان فراهم شده که با استقلال در تصمیم‌گیری‌ها و مشارکت، محیط پیرامونی خود را کنترل کنند.

استانداردهای شهر دوستدار کودک چگونه باید باشد؟

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان با بیان این که شورای مشورتی کودکان در اصفهان رویکرد نوآورانه مدیریت شهری جهت آموزش و تعمیق حق تعیین سرنوشت و مشارکت اجتماعی کودکان در قالب جلب و تشویق مشارکت آنها در برنامه‌ریزی شهری دارد، ادامه داد: تشکیل شورای مشورتی کودکان اصفهان متعاقب انتشار فراخوان، ثبت نام کودکان و برگزاری انتخابات انجام شده است.

وی اظهار کرد: شهرداری اصفهان خود را متعهد به حمایت از ترویج فرهنگ مطالبه‌گری و مشارکت کودکان در مدیریت شهری دانسته که در این راستا متعاقب ارسال درخواستی از جمعی از کودکان یکی از محله‌های اصفهان (محله سنبلستان) مبنی بر درخواست اصلاح و بهسازی فضای سبز موجود در محله (که کودکان در این درخواست به طور دقیق نیازها و انتظارات خود را مطرح کرده بودند)، مدیریت منطقه شهری مرتبط، با همکاری دبیرخانه شهر دوستدار کودک پیگیری تحقق مطالبات کودکان بر اساس نظر آنان را در دستور کار قرار داد و در حال حاضر کودکان محله سنبلستان افزون بر فضای سبزی شهری که خود طراحی کردند، ناظر بر نظافت و زیبایی محله بوده و به طور مستمر با مدیریت شهری در تماس بوده و در بهبود وضع محله خود کوشا هستند.

حسینی‌نیا ادامه داد: الگوی محله گلستان اگرچه از سوی کودکان مطرح شد و شهرداری در مقام پاسخگویی به آنها بود، اما امروز نمونه مطلوبی از شناسایی حق تعیین سرنوشت و مشارکت پذیری کودکان در مدیریت شهری است که شهرداری اصفهان می‌کوشد در تمام محلات شهر اصفهان این موضوع را توسعه دهد.

  • منبع خبر : ایمنا