معماری پارامتریک؛ترکیبی از هوش، ریاضیات و معماری
معماری پارامتریک؛ترکیبی از هوش، ریاضیات و معماری
مدتی است علوم کامپیوتری و هنر معماری دست به دست هم داده تا بتوانند انقلابی عظیم را در انواع عرصه های هنری، بالاخص معماری ایجاد کنند. یکی از این عرصه ها که توانسته در ابتدا خوب درخشیده و نظرات بسیاری را به خود جلب کند سبک پارامتریک در معماری است.

به گزارش پایگاه خبری ساخت و ساز هشتم،معماری پارامتریک یکی از سبک‌های معماری و پروسه ای بر پایه تفکر الگوریتمیک می باشد که یک سری پارامتر و قوانین همراه یکدیگر روابط بین “هدف طراحی ” و “نتیجه طراحی را تعریف و روشن می کنند. طراحی پارامتریک یک پارادایم طراحی است که در آن روابط بین المان ها، تکثیر هندسه و فرم های پیچیده را رقم می زند. کلمه پارامتریک از مبحث “معادله پارامتریک در ریاضیات منشا می گیرد و اشاره به استفاده از پارامترها و متغییرهای مشخص که می باشد که می توان با تغییر آن ها نتیجه یک سیستم یا معادله را ویرایش کرد.

طراحی پارامتریک یک ایده جدیدی نیست و از قدیم به بخشی از معماری و طراحی شکل بخشیده است. توجه به تغییر نیروهای حاکم مانند آب و هوا، جهت دهی، فرهنگ و کاربری همیشه بخشی از پروسه ی طراحی بوده است.

تاریخچه معماری پارامتریک

درست است که امروزه با پیشرفت تکنولوژی در عرصه سخت افزار و نرم افزار، معماری پارامتریک شروع به خودنمایی کرده اما جالب است بدانید که اولین بار ایده به کارگیری این سبک در دهه ۵۰ میلادی توسط معمار ایتالیایی با نام لوئیچی مورتی بیان شده است.

این سبک که در ابتدا با تمرکز بر علم ریاضیات کاربردی پا به عرصه معماری گذاشت، در ابتدا توسط لوئیچی مورتی در موسسه ای که وی برای انجام این کار تاسیس کرده بود، مورد بررسی، تحقیق و پیشبرد، قرار گرفت.

معماری پارامتریک
معماری پارامتریک

کاربردهای معماری پارامتریک

هرچند امروزه بیشترین نمونه های طراحی پارامتریک روی خلق فرم های حیرت انگیز متمرکز شده اند اما در کنار آن ها دفاتر معتبر معماری و گروه های پژوهشی روی کاربرد های بسیار گسترده تر این شیوه در معماری سرمایه گذاری کرده اند. در قدم های ابتدایی، ابزارهای پارامتریک برای بهینه سازی رفتار های فیزیکی ابنیه مورد استفاده قرارگرفته اند، تحلیل فرم های معماری بر اساس متغیر های اقلیمی و بهینه سازی ساختمان بر این اساس را می توان در پروژه های شاخه بلک باکس شرکتاس. اُ. ام. (Black Box,S.O.M) مشاهده کرد.

یکی از شاخص ترین نمونه های دیده شده کاربرد ابزارهای پارامتریک در حیطه کالبدی بنا به طور قطع پروژه مکعب آبی (Water Cube) در دهکده بازی های المپیک پکن است که ردپای ابزارهای پارامتریک را در تعریف مفاهیم، طراحی معماری، طراحی و بهینه سازی سازه و حتی شیوه ساخت آن می توان دید.

اما شاید پیچیده ترین کاربرد این شیوه را باید در سازماندهی فضایی معماری جست وجو کرد، آن جا که هنر خلق فضا و پاسخ به عملکرد توأمان بر طراحی تاثیر می-گذارند. گستردگی مولفه های موثر در این عرصه از یک سو و خوش تعریف نبودن آن ها برای تبدیل به زبان قابل فهم برای کامپیوتر از ابتدایی ترین مشکلات پیش روی طراحان در به کار بستن شیوه های پارامتریک در این عرصه از معماری است.

اصول معماری پارامتریک

  زمانی که یک بنای پارامتریک را مشاهده میکنید به طور حتم درک روش ساخت آن برای شما سخت خواهد بود اما زمانی که با اصول و مفهوم اولیه آن آشنا شوید خواهید دید که مفهوم اولیه آن به چه شکل می باشد و از چه روشهایی برای ساخت آن استفاده شده است.

بخوانید:  معماری مدرن، جنبشی برای رهایی از سنت‌گرایی

معماری پارامتریک همانطور که در بالا هم به آن اشاره شد برگرفته از الگوریتم کامپیوتری به همراه علم ریاضیات کاربردی است و به دلیل بهره گیری از نرم افزارهای پیشرفته توانسته بحث مدل سازی سه بعدی را سهولت بخشیده و به طراح این امکان را دهد تا بتواند به طور دقیق عملیات طراحی را انجام دهد.

یکی از اصول این سبک در معماری، پایبند بودن به پارامترهای قطعی موجود در علم هندسه مانند اندازه، فرم و … است و به دلیل استفاده از کامپیوتر، جهت طراحی آن، می توان کیفیت بسیار بالایی را در آن به ارمغان آورد.

روش طراحی در معماری پارامتریک

به طور کلی می توان گفت که معماری پارامتریک مجموعه ای از الگوریتم هایی است که با استفاده از محاسبه و پردازش هندسه، خروجی مورد نظر را ارائه می کند.

سبک پارامتریک در معماری از سال ۲۰۰۳ با ورودش به عرصه کامپیوتر توانست پیشرفت چشمگیری را در دنیا آغاز کند که دلیل آن چیزی جز سرعت پردازش و عملیات، در نرم افزارهای کامپیوتری، و همچنین بالا بردن قدرت تست اشکال و مشاهده آنها به صورت سه بعدی نبود.

اولین بار فرانک گری بود که توانست بحث پردازش های سنگین طراحی را به سمت کامپیوتر ببرد و بعد از صنایعی چون خودرو سازی و هواپیما سازی، آن را در حوزه معماری نیز پیاده سازی کند.

معماری پارامتریک
معماری پارامتریک

چه خطراتی معماری پارامتریک را تهدید می‌کند؟

چنین بستر بکر و گسترده، عرصه ای وسیع برای تصویر سازی ایده های پیچیده و شخصی معماران فراهم کرد. اما عرض اندام معماران جاه طلب، تنوع و پیچیدگی طرح ها را به مرزهایی فراتر از حد تصور رسانده است، به گونه ای که دیگر ابزار های ساخت موجود پاسخگوی اجرای چنین طرح هایی نیست. نتیجه چنین رفتاری، بالا رفتن سرسام آور هزینه های تمام شده بناست؛ چرا که ابزارهای سنتی همچنان اسکلت اصلی کارگاه های ساخت و ساز معماری را تشکیل می دهند و برپا کردن چنین ساختمان هایی با ابزار هایی از این دست مستلزم صرف هزینه های گزاف و نیروی کار بسیار ماهر در مقیاس وسیع خواهد بود.

در کنار تمامی امکاناتی که شیوه طراحی پارامتریک در اختیار معماران می گذارد، این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که تا امروز ابزارها نقش معمار به عنوان خالق و تعریف کننده را نگرفته اند و نمی توان انتظار داشت در آینده نزدیک نیز بتوان چنین نقشی را برای آن ها قائل شد. چرا که خلاقیت که صفتی است در انحصار انسان، هنوز قابل بیان به زبان کامپیوتر نیست و به سختی می توان زمانی را تصور کرد که در آن فضاسازی و حس مکانی که توسط شیوه های سنتی در طراحی خلق می شوند را بتوان به زبان پارامتر ها ترجمه کرده و به مجموعه ای از دستورالعمل ها محدود کرد.