به گزارش پایگاه خبری ساخت و ساز هشتم، انواع آسانسور به نوعی از تجهیزات گفته می شود که پس از نصب، اجسام مختلف اعم از مسافر و بار را در محل های مختلف از جمله ساختمان، کشتی و یا مکان های دیگر به صورت عمودی جابه جا و به بالا یا پایین منتقل میکند.
آسانسور ها عمدتا به وسیله ی موتور های الکتریکی کار می کنند که به وسیله ی کابل کششی و یا سیستم های تعادل مجهز به وزنه و چاه و یا بوسیله ی پمپ مایع هیدرولیک برای به حرکت در آوردن جک استفاده می کند.
انواع آسانسور
- آسانسور کششی
- آسانسور هیدرولیکی
- آسانسور کارگاهی
آسانسور کششی
این آسانسور از جمله قدیمی ترین و پر استفاده ترین انواع آسانسور است که هم کاربرد خانگی و هم کاربرد تجاری دارد. در این آسانسورها برای جا به جایی از سیم بکسل، وزنه و فلکه استفاده می شود. نحوه عملکرد این بالابر بر اساس نیروی گیربکس و الکتروموتور است و کابین آن به واسطه چند رشته طناب فولادی که همان سیم بکسل است به وزنه تعادل وصل می گردد.
این موضوع اهمیت بسیاری در تأمین امنیت آسانسور در مقابل اتفاقات ناخوشایند دارد. اگر آسانسور به صورت منظم بازرسی شود، هرگونه مشکل در سیم بکسل می‌تواند تشخیص و اصلاح شود. حتی در صورت حادثه نیز سیستم هایی هستند که می‌توانند سرعت آسانسور را کنترل و از وقوع اتفاقات غیر منتظره جلوگیری کنند. این آسانسورها از لحاظ شکل به دو نوع شیشه ای و بسته تقسیم بندی می شوند.
انواع آسانسور کششی
آسانسور روملس:
این محصول، آسانسور کششی بدون موتورخانه نام دارد. موتور آسانسور کششی روملس در داخل چاهک قرار دارد و جایگزین مناسبی برای آسانسورهای قدیمی و سنتی می باشد.
از مزایای آسانسور روملس می توان به نصب سریع آسانسور، کم حجم بودن قطعات و لوازم، انجام سرویس راحت، دسترسی آسان به تمام تجهیزات در داخل چاه آسانسور، کاهش چشمگیر در مصرف برق، صدای ترمز خیلی کم و سازگاری با محیط زیست اشاره کرد.
آسانسور کششی گیربکس:
این‌گونه از آسانسورها دارای گیربکسی هستند که به موتور متصل است و چرخی را که سیم بکسل را به حرکت در آورد را می‌راند. این‌گونه از آسانسورها می توانند به سرعتی بین ۱.۷ تا ۲.۵ متر بر ثانیه دست یابند. حداکثر مسافتی که آسانسورهای کششی گیربکس می‌توانند طی کنند حدود ۷۶ متر است.
بنابراین این گونه از آسانسورها برای ساختمان های کوتاه تا نیمه مرتفع مناسب است. حداکثر وزنی که آسانسورهای گیربکس می‌توانند تحمل کنند حدود ۱۳۶۰۰ کیلوگرم است. هزینه نصب این گونه از آسانسورها به نسبت نوع گیرلس کمتر است.
آسانسور کششی گیرلس:
در این‌گونه از انواع آسانسور از گیربکس استفاده نمی‌شود و سرعت آن‌ها می تواند به ۲.۵۳ متر بر ثانیه نیز برسد. سیم بکسل در این مدل از آسانسورهای کششی به بالای کابین آسانسور متصل است و به دور فلکه برای به حرکت در آوردن آسانسور پیچیده شده است.
سر دیگر سیم بکسل نیز به وزنه برای به دست آوردن تعادل و ثبات سیستم مکانیکی وصل شده است. سیستم آسانسور کششی را از نظر سرعت می توان به انواع تک سرعته، دو سرعته و کنترل سرعت هوشمند تقسیم کرد.
مزایای آسانسور کششی
- امکان استفاده از این آسانسورها در ساختمان های مرتفع و با سرعت بالا وجود دارد.
- سیستم فرمان آسانسورهای کششی ساده است.
- نصب این گونه آسانسورها سریع انجام می شود.
- امکان کنترل گروهی آسانسور ها کنار هم وجود دارد.
معایب آسانسور کششی
- هزینه نصب این آسانسورها بیشتر از سیستم هیدرولیکی می باشد.
- طراحی چاهک فضای زیادی را اشغال می کند.
- در صورت قطع برق و یا از کار افتادن آسانسور کششی، خروج مسافرین از کابین ساده نیست و باید توسط شخصی که مهارت لازم را دارد صورت بگیرد.
آسانسور هیدرولیکی
آسانسور هیدرولیکی به آسانسوری گفته می شود که با نیروی فشار روغن کار می کند. این نوع آسانسورها در مقایسه با آسانسورهای کششی فضای کمتری در ساختمان اشغال کرده و نیاز به موتورخانه در بالا ندارند. آسانسورهای هیدرولیکی برای طول مسیر پایین و ظرفیت های بالا کاربرد دارند و نیرو و بار عمودی بر اسکلت ساختمان وارد نمی کنند.
در آسانسور هیدرولیکی عامل تامین کننده نیروی محرکه، جک و پاوریونیت است. عملکرد این آسانسور به نحوی است که با تحت فشار قرار دادن روغن، نیروی رانش ایجاد شده و به جک های هیدرولیکی منتقل و باعث حرکت آسانسور می شود.
سیستم محرکه این نوع آسانسورها به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم دسته بندی می شود. در سیستم مستقیم برای جا به جایی کابین، جک مستقیما به یوک کابین متصل می شود و در سیستم غیر مستقیم، جک از طریق حرکت سیم بکسل متصل به یوک کابین موجب جا به جایی آن می شود.
مزایای آسانسور هیدرولیکی
- این نوع آسانسور قابلیت نصب شیشه در سه وجه کابین را دارا می باشد.
- قطع برق باعث توقف آسانسور نمی شود.
- به دلیل حذف قاب وزنه، کابین فضای کمتری اشغال می کند.
- در این نوع آسانسور از نیروی جاذبه زمین برای پایین آمدن آسانسور استفاده می شود. به همین دلیل مصرف انرژی بسیار کم است و آسانسور با سرعت بیشتری پایین می آید.
- ضریب ایمنی این آسانسور بالا می باشد.
- آسانسور هیدرولیکی دارای توان و نیروی بالا برنده قوی و راندمان مکانیکی عالی با هزینه کم می باشد.
- این آسانسور موثرترین وسیله برای حمل بارهای سنگین است.
معایب آسانسور هیدرولیکی
- یکی از محدودیت های آسانسورهای هیدرولیکی سرعت بالا است، به همین دلیل همواره برای سرعت های زیر ۱ متر بر ثانیه استفاده می شوند.
- قدرت مورد نیاز برای موتور آسانسور هیدرولیکی بیشتر از آسانسورهای کششی است، بنابراین برای انتقال برق به موتورخانه باید از کابل های برقی که متناسب با قدرت موتور است، استفاده شود. این امر مانع از افت ولتاژ برق می شود.
- انرژی پتانسیل آسانسورهای هیدرولیکی در هنگام پایین آمدن تبدیل به انرژی جنبشی شده و بخشی از آن به حرارت تبدیل می شود که این امر درجه حرارت روغن را بالا می برد.
- هزینه نصب و نگهداری یکی از مسائل قابل توجه در اغلب سیستم های هیدرولیکی است. در سیستم جک مدفون که نیازمند حفر چاله های عمیق است، سوراخ کردن زمین برای نصب آسانسور احتمال خطر برخورد با موانع زیر زمینی را در پی دارد و هزینه های جانبی بر عهده خریدار است.
مقررات و الزامات نصب آسانسور هیدرولیکی
- اگر سیستم مستقیم استفاده شود، جک باید از شیر اطمینان مخصوص برخوردار باشد. اما در صورت استفاده از سیستم غیر مستقیم، نه تنها شیر اطمینان مخصوص باید تعبیه شود بلکه تدابیر ایمنی ویژه برای جلوگیری از سقوط آسانسور به دلیل پاره شدن سیم بکسل طبق استاندارد شماره ۶۳۰۳-۲ سازمان ملی استاندارد ایران نیز باید اندیشیده شود.
- اگر بیشتر از یک جک به منظور جا به جایی آسانسور استفاده گردد، آن ها باید به گونه ای به یکدیگر مرتبط باشند که فشار روغن آن ها همیشه برابر باشد.
- اگر آسانسور هیدرولیکی از نوعی انتخاب شود که حفر چاه برای استقرار جک در آن ضروری باشد، پیش بینی های لازم جهت حفر آن باید به عمل آید.
- چاه جک باید از مقاومت لازم در برابر نفوذ آب برخوردار باشد و با دقت شاقولی ۲۵ میلی متر در ارتفاع ۳ متر اجرا گردد.
- سایر الزامات نظیر محاسبه تعداد، ظرفیت و جا به جایی که برای آسانسورهای کششی مقرر شده، برای آسانسورهای هیدرولیک نیز لازم است.
کاربرد آسانسور هیدرولیکی
- در پارکینگ های طبقاتی کوچک و بزرگ می توان از این آسانسور استفاده کرد.
- ساختمان های مسکونی که دارای دو، سه، چهار، و پنج طبقه هستند.
- بیمارستان های کوچک، کلینیک ها، ساختمان های بهداشتی که حداکثر سه طبقه دارند.
- آسانسور های خانگی که با برق تک فاز کار می‌کنند.
آسانسور کارگاهی
محیط های کارگاهی و کارخانه ای به سبب افزایش حجم کاری، وسعت زیادی پیدا کرده اند و در نتیجه موجب شده تا گاه لازم باشد افراد، تجهیزات و مصالح برای کار در ارتفاع و یا هم سطح سازی با یک مکان به نقاط بالاتری فرستاده شوند.
آسانسورهای کارگاهی تجهیزاتی هستند که این امر را برای ما میسر می سازند و در کارگاه ها، ساختمان های در حال ساخت، پالایشگاه ها، پتروشیمی ها، سکوهای نفتی و سدها مورد استفاده قرار می گیرند.
بالابر های کارگاهی برای حمل بار و افراد مورد استفاده قرار می گیرند و فرآیند ساخت و ساز را سرعت می بخشند.
مکانیزم حرکت این بالابرها متفاوت است و تقریبا عملکردی شبیه به آسانسور دارد که در محیط های آپارتمانی دیده ایم اما ظرفیت، ایمنی و ظاهر متفاوتی دارند.
اجزای مهم در ایمنی آسانسورهای کارگاهی
آسانسورهای کارگاهی به دلیل استفاده در محیط های پر رفت و آمد و تعداد دفعات استفاده از آن ها و همچنین به علت وزن زیاد بارهایی که در آن ها قرار می دهند، باید دارای ایمنی بسیار بالایی باشند. از این رو در تمام این آسانسورها تجهیزات ایمنی قرار می دهند که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم.
- حفاظ اطراف آسانسور محدوده کابین آسانسور را مشخص می کند و محل قرار گیری اتاقک را نشان می دهد. این حفاظ از ورود افراد و یا تجهیزات به محدوده اتاقک جلوگیری می کند.
- نرده امگا محل ورود و خروج افراد و بار است و با بالا و پایین کشیده شدن آن، مسیر باز و یا بسته می شود. این نرده از ورود افراد و اشیا در هنگام حرکت آسانسور به داخل اتاقک و مسیر حرکت آن جلوگیری می کند.
- سوئیچ های ایمنی یا لمینت سوئیچ در ابتدا و انتهای مسیر حرکت آسانسور قرار می گیرند. نصب این سوئیچ ها از بروز حوادثی مانند سقوط کابین جلوگیری می کند.
- آسانسورها بدون محدودکننده های انتهای مسیر ممکن است در هنگام بالا رفتن، به هر دلیلی مانند عمل نکردن لمینت سوئیچ ها توقف نکرده و پس از خارج شدن از حفاظ، سقوط کنند. محدودکننده ها قطعاتی مکانیکی هستند که باعث پایان یافتن حرکت آسانسور شده و از سقوط کابین جلوگیری می کنند.
- پاراشوت یک سیستم جلوگیری از سقوط است که پس از نصب آسانسور با حضور مسئول کارگاه و تکنسین های آسانسور تست و چگونگی عملکرد آن آموزش داده می شود.
- منبع خبر : ساختمان چی
