به گزارش پایگاه خبری ساخت و ساز هشتم، وظایف مهندس ناظر ساختمان از موضوعات اصلی مورد بحث در مبحث دوم مقررات ملی ساختمان است. مهندس ناظر، باید قبل از پذیرش مسئولیت سنگین حرفه نظارت، سواد آکادمیک و دانشگاهی خود را با تجربه کاری ترکیب کند. سپس با تسلط نسبت به اصول فنی و مقررات ملی ساختمان، همچنین یادگیری مهارت های مستند نگاری، اقدام به پذیرش این حرفه خطیر و ارائه خدمات ساختمانی به جامعه نماید.
شرح وظایف مهندس ناظر ساختمان
در حال حاضرکارهای ارجاع شده توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان به مهندسان به صورت تک ناظره و چهار ناظره می باشد.
وظایف مهندس ناظر ساختمان- تک ناظره
تمام مسئولیت های حرفه ای نظارت ساختمان از لحاظ سازه، معماری، تاسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی و نقشه برداری بر عهده یک نفر مهندس عمران یا مهندس معمار می باشد.
فقط در شرایط کنونی پس از درخواست مالک جهت دریافت کنتور برق و طی شدن مراحل اداری از طریق سیستم ارجاع برق اماکن، یک نفر مهندس برق جهت کنترل اقدامات انجام شده انتخاب می شود که متاسفانه در بسیاری از موارد به علت اینکه ساختمان در مراحل پایانی می باشد بسیاری از موارد نادیده انگاشته می شود.
وظایف مهندس ناظر هماهنگ کننده- چهار ناظره
مسئولیت نظارت به صورت جمعی و بر اساس تخصص برعهده ۴ نفرمی باشد. یکی از افراد مهندس ناظر ساختمان (مهندس عمران یا مهندس معمار) علاوه بر وظایف فردی خود، مسئولیت هماهنگی با سایر ناظرین و مکاتبات با مراجع صدور پروانه و … را عهده دار می شود و عنوان ناظر هماهنگ کننده به وی داده می شود.
ناظر هماهنگ کننده شخصی حقیقی یا حقوقی دارای پروانه اشتغال و صلاحیت نظارت در رشته معماری یا عمران است که بر اساس شرح خدمات مهندسان رشته های ساختمان، مسئول هماهنگی بین تمامی ناظران در هر ساختمان یا مجتمع یا مجموعه ساختمانی و تسلیم کننده گزارش های مرحله ای کار به شهرداری، سازمان استان و یا سایر مراجع ذی ربط می باشد.
وظایف ناظر هماهنگ‌کننده
- واضح ترین وظیفه ناظر هماهنگ کننده، ایجاد هماهنگی و ارتباط بین سایر ناظران و مجری است و از طرفی مسئول هماهنگی و مدیریت کنترل بر کیفیت و کمیت اجرای پروژه می باشد.
در حال حاضر، ناظر هماهنگ کننده نماینده سایر ناظران در ارتباط با مراجع ذیربط می باشد.
- کنترل و حصول اطمینان از اجرای ساختمان توسط سازنده یا سازندگان ذیصلاح.
لازم به ذکر است در حال حاضر، طبق رویه شهرداری ها، اجرای پروژه های بالای ۲۰۰۰ مترمربع بایستی توسط مجری ذیصلاح مندرج در پروانه صورت گیرد و امضای برگه شروع عملیات (شروع به کار) از طرف ناظر هماهنگ کننده باید بعد از رویت قرارداد مجری انجام شود.
- پس از صدور جواز ساختمانی و قبل از امضای برگه شروع عملیات(آخرین برگه از جواز)، ناظرهماهنگ کننده بایستی از ملک دیدن نماید و مطمئن شود که تخریب و یا … انجام نشده باشد.
مهارت‌های موردنیاز یک مهندس ناظر
در کنار وظایف مهندس ناظر، سواد و اخلاق حرفه‌ای از مهارت‌های مهم و موردنیاز او می‌باشد که در ادامه آن‌ها را به طور کامل مورد بررسی قرار می‌دهیم.
سواد حرفه‌ای:
تسلط به مقررات ملی ساختمان
مهندس ناظر می بایستی به قانون نظام مهندسی وکنترل ساختمان و آیین نامه اجرایی آن، کلیه مباحث مقررات ملی ساختمان- ضوابط شهرداری مرتبط با مهندس ناظر از جمله ماده ۵ ،ماده ۱۰۰ و ماده ۵۵ قانون شهرداری ها- قانونکار- آیین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی(وزارت کار و امور اجتماعی)- مشخصات فنی عمومی کارهای ساختمانی(نشریه ۵۵) – قوانین و ضوابط بیمه های مهندسی با کلوزهای مربوطه و … اشراف داشته باشد. همچنین به روز رسانی اطلاعات، در زمینه مصالح نوین پایدار و روش های اجرایی جدید می تواند همواره راهگشای مهندسین عزیز باشد.
مهارت گزارشنویسی، مکاتبات و دستور کارها
خروجی بازدید های مکرر مهندس ناظر، غالباً در گزارش های مرحله ای وی بروز مینماید. لذا ناظر باید به شیوه نگارش نامه های اداری، دستور کارها و خصوصاً گزارشنویسی جهت ارائه گزارشات مناسب و محکمه پسند، مسلط باشد و از ادبیات مهندسی و حقوقی استفاده نماید. در صورتی که مهندس ناظر گزارشات خود را از نظر مسائل فنی به طور کاملاً حرفه ای و در موعد به مراجع ذیربط ارائه نماید، مطمئناً در حرفه نظارت با مشکل خاصی مواجه نشده و در صورت وقوع حوادث در محاکم قضایی و انتظامی تبرئه خواهد شد. قانونگذار مسئولیت ها و اختیارات مهندس ناظر را با یکدیگر هم تراز قرار داده و به ازای مسولیت سنگین نظارت، متقابلا اختیارات ناظر نیز بالاست.
اخلاق حرفه‌ای:
فن بیان و مذاکره
فن بیان و مذاکره و برقراری ارتباط با افراد مختلف باید یکی از مهارت های اصلی مهندس ناظر باشد. شایسته است در تمامی برخوردها و گفتگوهای خود با مالک و عوامل پروژه، اعتماد به نفس و آرامش خود را حفظ نموده و از بروز هرگونه رفتار تند و غیرمحتاطانه خودداری نمایید تاضمن حفظ حقوق و حرمت مخاطبان، حریم نظارت استوار باقی بماند. در تمامی جملات میبایست عدم انطباق کارهای صورت گرفته با مقررات ملی ساختمان اعلام گردد که اولاً اثبات شود نظر گفته شده بر اساس رأی و سلیقه ی شخصی نیست و ثانیاً آنچه بیان میشود از سر وظیفه و از زبان قانون است.
داشتن استقلال در رای و ایده‌ال گرایی
ناظر میبایست فرای ارتباطات و رفاقت ها و … رأی و نظرش را به قصد صحیح اجرا شدن مراحل ساختمانی با توجه به ضوابط فنی-اجرایی اعلام نماید. محافظه کاری و گیر افتادن در دام رو دربایستی ها، بزرگترین آفت نظارت است. همچنین ناظر اصولاً باید به پدیده های پیرامون خود نگاهی انتقادی و ایده آل گرایانه داشته باشد و می بایست همواره از نگاه مصرف کننده واقعی ملک، ساختمان ها را مورد نظارت قرار دهد.
نکته سنجی
حرفه ی نظارت سراسر نکته سنجی و جزءنگری است. درنظارت میبایست به جزئیات توجه کرد. از پرکردن چک لیست ها گرفته تا چک کردن بند به بند شرح وظایف خود و بررسی محیط کار و بررسی ابزار و تجهیزات مورد استفاده در کارگاه، حتی بررسی اوضاع جسمی کارگران و … و عکس برداری از زوایای مختلف پروژه در مراحل ساخت و همچنین ارایه راهکارهای اجرایی صحیح و دستورالعمل های اصولی.
